Mątwa 2.0

O spektaklu

Stanisław Ignacy Witkiewicz napisał „Mątwę”, czyli „Hyrkaniczny światopogląd” w 1922 roku. Dramat ukazał się drukiem w roku 1923. Jego główny bohater, Paweł Bezdeka, to niespełniony artysta. Jak wskazuje jego nazwisko, bardzo niewiele mu brakuje, deka właśnie, aby być tym, kim pragnie – twórcą w pełnym znaczeniu tego słowa. Zamiast tego wikła się w szarość mieszczańskiego życia przez narzeczeństwo z Ellą – typową przedstawicielką świata, wolnego od artystycznych napięć, dzięki temu funkcjonującego spokojnie, szczęśliwie, choć oferującego swoim mieszkańcom jedynie przeciętność. Tę monotonię zakłóca obecność żywego posągu Alice d’Or i przybycie kolegi z lat szkolnych Pawła Hyrkana IV, władcy Hyrkanii – fantastycznego królestwa, oazy „hyrkanicznych pożądań”, które można odczytać jako namiętności, pragnienia absolutu w życiu.

 

„Mątwa” jest dramatem, ale jest też, jak to u Witkacego, utworem o kondycji ludzkiej jako takiej, o tym, co to znaczy być człowiekiem. Czy wystarczy do tego zaspokajanie podstawowych fizjologicznych potrzeb, dążenie do egzystencjalnego komfortu, polegającego na niezadawaniu sobie pytań o Tajemnicę Istnienia, unikaniu przeżywania metafizycznych dreszczy? Czy może wręcz przeciwnie? Problematyka ta zaprzątała wielu myślicieli, badaczy i artystów XX wieku w kontekście, między innymi, dynamicznego rozwoju kultury masowej. Kwestie te przedstawia Witkiewicz we właściwej sobie formie, bardzo atrakcyjnej dla współczesnego widza. Tworzy ją mieszanka powagi i komizmu, groteskowego przerysowania, absurdu, językowego rozmachu oraz filozoficznej, socjologicznej, historiozoficznej i kulturowej refleksji.